Verslag NCP Themabijeenkomst van 23 oktober 2023

De nieuwe OESO-richtlijnen voor (internationaal) maatschappelijk verantwoord ondernemen

Op 23 oktober 2023 vond de NCP Themabijeenkomst plaats over de recente aanpassingen in de OESO-richtlijnen. Een zaal vol belangstellenden uit het bedrijfsleven, maatschappelijk middenveld en overheid luisterde naar een viertal informatieve presentaties over de veranderingen in de OESO-richtlijnen en wat deze kunnen betekenen voor bedrijven en andere organisaties. Ook de raakvlakken en verschillen met de aankomende EU-wetgeving over gepaste zorgvuldigheid (CSDDD), welke zich in de onderhandelingsfase bevindt, kwamen aan de orde.

Na de opening door de voorzitter van het NCP, Catelene Passchier, gaf Kamala Laghate, senior medewerker NCP, een introductie van de basisprincipes van de OESO-richtlijnen gevolgd door een overzicht van de gewijzigde hoofdstukken. Opvallend daarbij is de verdere integratie van op risico gebaseerde gepaste zorgvuldigheid, aandacht voor de positie van risicogroepen, zoals mensenrechtenverdedigers en inheemse volkeren, en aandacht voor gebruik van producten door consumenten. Ook werd stilgestaan bij het concept van verantwoorde terugtrekking door bedrijven wanneer het niet mogelijk is risico’s in de toeleveringsketen te verminderen.

Joris Oldenziel, NCP-lid, ging vervolgens dieper in op de twee hoofdstukken die de grootste wijziging hebben ondergaan: Milieu en Wetenschap, technologie & innovatie. De aangepaste richtlijnen verduidelijken dat ondernemingen gepaste zorgvuldigheid dienen uit te voeren om negatieve milieueffecten in hun keten te identificeren en aan te pakken. Daarnaast is er in de nieuwe richtlijnen aandacht voor rechtvaardige klimaattransitie, beperking van schade aan biodiversiteit en aandacht voor dierenwelzijn. In het wetenschapshoofdstuk is de verwachting opgenomen dat de verwachting van gepaste zorgvuldigheid ook geldt voor de toepassing van technologie en wetenschappelijk onderzoek. Ook is er aandacht voor verantwoord databeheer, inclusief gedragscodes, ethische principes en normen voor privacy en gegevensbescherming.

Liesbeth Enneking, NCP-lid, ging vervolgens in op de analyse die het NCP op verzoek van de Tweede Kamer heeft gemaakt van de Europese concept wetgeving op het gebied van gepaste zorgvuldigheid (CSDDD). In de analyse worden verschillende concept voorstellen vergeleken met de OESO-richtlijnen. Het NCP geconstateerde dat de zes stappen van gepaste zorgvuldigheid verschillend zijn ingevuld in de concept EU-wetgeving ten opzichte van het OESO-normenkader. Daarnaast wijkt de concept wetgeving op 10 specifieke punten af van de OESO-richtlijnen. Dit kan een afbreukrisico vormen voor het OESO-normenkader.

De middag werd afgesloten met een presentatie van Gilles Goedhart, dossierhouder wetgeving bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Op Europees niveau wordt nu onderhandeld over de concept wetgeving op het gebied van gepaste zorgvuldigheid (CSDDD). Gilles lichtte de onderhandelingen op kernpunten toe en besteedde aandacht aan de Nederlandse inzet in de onderhandelingen.

Opvallend aan de themabijeenkomst was het goed geïnformeerde publiek en de gedetailleerde vragen aan de sprekers. Thema’s die uit de vragen naar voren kwamen, betroffen o.a. de reikwijdte van de richtlijnen, de uitbreiding van vrijwillige normen en de relatie hiervan met diverse soorten wetgeving (zoals CSRD en CSDDD), wat er verwacht wordt van bedrijven door deze nieuwe regels, en hoe thema’s zoals AI, gender en corruptie zijn verwerkt in de OESO-richtlijnen. Het NCP kijkt terug op een succesvolle en informatieve dag.

Wilt u meer informatie over het onderwerp van deze middag?

Beeld: ©Sabine de Bruijn