OESO-richtlijnen hoofdstuk 5: Werkgelegenheid en Arbeidsverhoudingen
De OESO streeft naar goede arbeidsverhoudingen binnen bedrijven. Dat komt tot uiting in een aantal aanbevelingen in de Richtlijnen. Als u dat doet, kunt u daar als ondernemer veel profijt van hebben. Want investeren in een goed arbeidsklimaat verdient zich altijd terug.
In uw onderneming en in uw zakelijke contacten kunt u aandacht besteden aan het volgende:
- Het recht van uw werknemers te respecteren om zich aan te sluiten bij vakbonden of een werknemersvertegenwoordiging naar keuze: werknemers hebben het recht om zich te laten vertegenwoordigen door vakbonden of werknemersvertegenwoordigers. In landen waar vakbonden verboden zijn, kunt u denken aan het faciliteren van zelfopgerichte vormen van werknemersvertegenwoordiging. Zo kunt u op een goede manier overeenstemming proberen te bereiken over arbeidsvoorwaarden. U laat daarmee zien dat u de belangen van uw personeel serieus neemt. U kunt zo effectiever en efficiënter overleggen, bijvoorbeeld over collectieve arbeidsovereenkomsten. Door een open opstelling, helpt u werknemers en hun vertegenwoordigers om zich een beter beeld te vormen van wat er in de onderneming gebeurt. U vergroot zo de onderlinge betrokkenheid en versterkt uw positie als betrouwbare werkgever.
- Niet discrimineren tussen werknemers.
- Bijdragen tot de daadwerkelijke afschaffing van kinderarbeid en van elke vorm van gedwongen arbeid of dwangarbeid: u levert een bijdrage aan afschaffing van misstanden door geen producten te importeren of te laten fabriceren, die door kinderen en/of onder dwang zijn gemaakt. Kinderarbeid is werk uitgevoerd door kinderen onder de 15 jaar die het kind beletten naar school te gaan of een normale ontwikkeling in de weg staan. Onder dwangarbeid valt ook gedwongen overwerk of overwerk dat nodig is om het minimum loon te bereiken. Een werknemer moet zich vrij voelen om overwerk te weigeren. Andere vormen van dwangarbeid zijn schuldarbeid, looninhouding, borgsommen, in beslagname van identiteitspapieren.
- De veiligheid en gezondheid van uw werknemers waarborgen.
- Waar mogelijk lokaal personeel aanstellen en opleiden: door plaatselijk arbeidskrachten aan te trekken en op te leiden, vergroot u de betrokkenheid van uw personeel bij de bedrijfsactiviteiten ter plekke. Bovendien verhoogt u het kennisniveau van het lokale personeel.
- Geen minder gunstige lonen en arbeidsvoorwaarden hanteren dan vergelijkbare werkgevers in het gastland en tenminste voorzien in een leefbaar loon: een werknemer moet bij een fulltime functie zijn of haar gezin kunnen onderhouden, berekend op basis van de nationaal geldende gemiddelde gezinsgrootte en basisbehoeften als huisvesting, voeding, gezondheidszorg en scholing. Dit draagt eveneens bij aan het voorkomen van kinderarbeid.
- Open communiceren met personeel, vooral bij grote veranderingen: veranderingen in uw organisatie, met name als het gaat om collectief ontslag, kunnen uw werknemers diep raken. Het gaat immers om "brood op de plank". Stel vertegenwoordigers van uw personeel en bevoegde autoriteiten tijdig op de hoogte, bij voorkeur voordat er een definitief besluit is genomen. Door tijdige samenwerking, kunt u nadelige gevolgen voor de werknemers zoveel mogelijk beperken.
- Niet dreigen om druk uit te oefenen: een verstandige werkgever dreigt niet, om bijvoorbeeld overleg over arbeidsvoorwaarden onder druk te zetten of om te voorkomen dat werknemers zich organiseren. Dreigen met het verplaatsen van een bedrijfsonderdeel uit een land, of het overplaatsen van werknemers uit bedrijfsonderdelen in een ander land, is niet de juiste tactiek om uw zin te krijgen.
Kennisplatform en acties
In 2017 is onder auspicien van de International Labour Organization (ILO) het wereldwijde platform Alliance 8.7 opgericht. Het platform werd opgericht om acties te versnellen die moeten leiden tot de uitbanning van kinder- en dwangarbeid en mensensmokkel wereldwijd (nog steeds werken wereldwijd ruim 160 miljoen kinderen). Meer dan 250 overheden, werkgevers- en werknemersorganisaties en NGO’s hebben zich verenigd in dit platform om kennis uit te wisselen, innovaties te stimuleren en acties op te schalen.
Jaar tegen kinderarbeid
2021 is door de VN uitgeroepen tot het internationaal jaar tegen kinderarbeid (het Alliance 8.7 platform verwijst naar het duurzame VN ontwikkelingsdoel 8.7). De Nederlandse overheid werkt samen met werkgevers- en werknemersorganisaties en NGO’s om bedrijven te stimuleren kinderarbeid in hun keten aan te pakken. Op de website end child labour 2021 kunt u meer over de initiatieven lezen.
ILO en waardig werk
In 1977 is door de ILO de tripartiete beginselverklaring voor multinationale ondernemingen en sociaal beleid, ofwel MNO verklaring, aangenomen. De verklaring, voor het laatst gewijzigd in 2017, biedt multinationals handvatten om in hun waardeketens waardig werk voor iedereen te realiseren.
Om de principes van waardig werk in praktijk te brengen, geeft de ILO ook trainingen aan het bedrijfsleven. Mocht u daarin geinteresseerd zijn, op de ILO homepagina van de MNE-declaration "Tripartite Declaration of Principles concerning Multinational Enterprises and Social Policy (MNE Declartion) - 5th Edition (2017)" vindt u een link naar de e-learning module "Business and Decent Work: an introduction to the MNE Declaration".
